Eigenaar verplicht tot herstel vervallen pand, vertrouwen omwonenden ontbreekt
GRAVE – Terwijl Grave inzet op toerisme en een aantrekkelijke binnenstad, blijft één beeldbepalend pand het hart van de stad ontsieren. Het rijksmonument aan de Klinkerstraat 5, eind 18e eeuw gebouwd, staat al jaren leeg en is zwaar vervallen. De eigenaar, Hans Lobenstein uit Renkum, moet na het verlenen van een omgevingsvergunning eindelijk tot herstel overgaan. Omwonenden en ondernemers hebben er weinig vertrouwen in, en makelaars noemen het pand een “rotte kies” die de uitstraling, veiligheid en economie van het centrum ondermijnt.
Herstelplicht voor vervallen rijksmonument
In de monumentale winkelstraat vormt het roze pand een opvallende uitzondering: kozijnen zijn rot, het pleisterwerk brokkelt af en vocht tast zelfs aangrenzende panden aan. Makelaar Anita Klomp van Woon Makelaars ziet het verval dagelijks: “Het heeft invloed op de waarde en verkoopbaarheid van omliggende panden. Zelfs panden aan de overkant lijden eronder”, zegt ze. “Toeristen en kijkers zien één rotte gevel tussen verder prachtig opgeknapte panden – dat doet wat met de beleving én de marktwaarde.”
Ondernemers zien negatieve invloed op toerisme
Horecaondernemer Lutijn Groeneveldt van Café-restaurant Poort van Cleve deelt die ervaring. Zijn terras ligt recht tegenover het pand. “Mensen op mijn terras zien alleen maar die verwaarloosde gevel. Ze vragen zich af of hier überhaupt nog iets wordt onderhouden”, vertelt hij
"Iedere dag moet ik uitleggen dat het pand niet van een Gravenaar is. Het schaadt de uitstraling van de hele straat.”
Buurtbewoners vrezen voor veiligheid
Ook bewoners sluiten zich daarbij aan. Liesette Bovens-Verkuijlen, bestuurslid van Grave Promotie en buurvrouw van het pand, noemt het “een rotte kies in een klein, zorgvuldig gekoesterd winkelcarré”. Zij maakt zich bovendien zorgen over de veiligheid, omdat er delen naar beneden zouden kunnen vallen. “Ik zie mensen stilstaan, wijzen, foto’s maken. Soms vragen ze of het te koop is. Maar ik weet: er gebeurt niks. Het voelt alsof de eigenaar een machtsspelletje speelt en het pand bewust gegijzeld houdt.”
Eigenaar reageert niet inhoudelijk
Het pand is eigendom van Hans Lobenstein, in de regio bekend als pandjesbaas. In 2022 lag hij overhoop met buurtbewoners in Oosterbeek wegens het jarenlang laten verloederen van een spookpand. Hoe het zover heeft kunnen komen in Grave blijft voor omwonenden een raadsel. Tijdens een telefonisch gesprek liet Lobenstein weten druk te zijn met zijn drankenhandel, geen tijd te hebben voor een inhoudelijke reactie en niet meer gebeld te willen worden.
Gemeente geeft vergunning met duidelijke termijn
Op 28 juli 2025 kreeg Lobenstein van de gemeente Land van Cuijk een omgevingsvergunning voor herstel van het pand. Volgens de regels moet hij binnen 26 weken na afloop van de bezwaartermijn daadwerkelijk starten met de werkzaamheden. De vergunning is maximaal één jaar geldig, maar als de bouw niet tijdig begint, vervalt deze.
Handhaving blijft juridisch lastig
De gemeente legde in 2024 al een last onder dwangsom op, maar de eigenaar voldeed niet aan de betalingsverplichting. Inmiddels zijn meerdere dwangsommen opgelegd en loopt er sinds juli 2025 een vergunningstraject.
“Bestuursdwang is een laatste redmiddel. We kiezen liever voor een oplossing in overleg”, aldus de woordvoerder van de gemeente. Voor sommige bewoners is het teleurstellend dat de situatie zo lang heeft kunnen voortduren. Sommigen vermoeden dat de gemeente terughoudend is uit angst voor reputatieschade.
Monumentenexpert Frank Haans bevestigt dat het pand er zorgwekkend uitziet, maar wijst op juridische beperkingen. “Of het pand op instorten staat, kan ik van buitenaf niet beoordelen. Op grond van een waarneming vanaf de straat is het lastig om juridisch vast te stellen dat er sprake is van zodanige verwaarlozing dat het voortbestaan van het rijksmonument in gevaar komt.”
Vervallen pand remt ontwikkeling binnenstad
Op grond van de Monumentenwet 1988 en de Erfgoedwet geldt voor rijksmonumenten een instandhoudingsplicht: eigenaren moeten hun pand in zodanige staat houden dat het behoud is gewaarborgd. In de praktijk blijkt handhaving bij onwillige eigenaren lastig, zeker wanneer juridische procedures worden gerekt.
Zolang Klinkerstraat 5 niet wordt hersteld of verkocht, blijft het pand volgens bewoners en ondernemers een rem op de ontwikkeling van de binnenstad. “Het stadje wordt steeds mooier, maar die paar rotte kiezen verpesten het beeld”, zegt Klomp. “En dat kan niet snel genoeg veranderen.”
