Korenmolen in Oeffelt toont kracht van eeuwenoude duurzame energie
OEFFELT – Korenmolen De Vooruitgang draait nog altijd op windkracht en geldt als tastbaar bewijs van eeuwenoude duurzame energie. Molenaar John Houben wijst op 'Duurzame Dinsdag' op het belang van de molen, zowel voor de historie als voor de toekomst.
Houben sprak namens de Molenvrienden Land van Cuijk in een reportage voor het radioprogramma De Ochtendclub. De uitzending richt zich op 'Duurzame Dinsdag' en belicht de rol van molens als voorbeeld van historische en actuele duurzame energie.
Windenergie al sinds de twaalfde eeuw benut
Volgens Houben is de windmolen een van de eerste voorbeelden van duurzame energie in Nederland. „Sinds de twaalfde eeuw gebruiken we de wind om graan te malen, hout te zagen of olie te slaan. Dat principe is nooit veranderd. De molen benut de kracht van de natuur rechtstreeks, zonder tussenkomst van elektriciteit”, zegt de Oeffeltse molenaar.
De molen kan in principe nog altijd volledig koren malen, al is de capaciteit beperkt in vergelijking met moderne meelfabrieken. „Wij kunnen tot twee ton meel per dag malen, mits de wind meewerkt. Dat is een fractie van wat een fabriek produceert, maar in tijden van nood kan de molen kleine bijdrage leveren in de basisbehoeften”, aldus Houben.
Geen officiële noodvoorziening meer
In het verleden werden molens gezien als mogelijke noodvoorziening voor de voedselvoorziening. Tegenwoordig is dat niet meer wettelijk vastgelegd. Houben vindt dat een gemiste kans. „Poldermolens worden soms nog ingezet bij hoogwater. Voor korenmolens zou dat ook kunnen. Het is een helpende hand, al kunnen wij nooit de volledige vraag opvangen.”
Behoud vraagt om onderhoud en opleiding
Om de molen inzetbaar te houden, is regelmatig onderhoud noodzakelijk. „Als een molen een jaar stil staat, loopt hij vast. Wij zorgen ervoor dat De Vooruitgang blijft draaien, zodat hij altijd in gebruik kan worden genomen”, zegt Houben.
Daarnaast speelt de opleiding van nieuwe molenaars een grote rol. De Vooruitgang fungeert als instructiemolen en leidt vrijwilligers op via het Gilde van Vrijwillige Molenaars. „We hebben nu twee leerlingen in opleiding. Met een certificaat mogen zij uiteindelijk op alle molens in Nederland draaien, mits de eigenaar toestemming geeft.”
Interesse vooral bij oudere vrijwilligers
Volgens Houben is de groep nieuwe molenaars beperkt. „Het zijn vaak mensen van vijftig, zestig jaar die na hun pensioen iets willen doen met techniek en historie. Jongeren zie je minder snel instappen. Toch is het belangrijk dat de kennis wordt doorgegeven, want zonder molenaars staat de molen stil.”
Duurzaam erfgoed in het Land van Cuijk
Naast de functie als monument en instructielocatie ziet Houben de molen vooral als voorbeeld van duurzaamheid. „Wij gebruiken de energie die de natuur ons geeft. Daarbij werken we nog steeds met oude technieken, zoals touwknopen en natuurlijke smeermiddelen. Het laat zien dat duurzame oplossingen niet nieuw zijn, maar al eeuwenlang bestaan.”
Tijdens de Open Monumentendagen is molen 'De Vooruitgang' op zaterdag 13 september geopend.
