Albrecht Martens (CDA): ‘Jeugdzorg over de schutting gegooid door Den Haag’
MILL – Het Rijk heeft de verantwoordelijkheid voor jeugdzorg te snel en te onvoorbereid bij gemeenten neergelegd. Dat zei CDA-fractievoorzitter Albrecht Martens in het politieke praatprogramma Regelkevers op Omroep Land van Cuijk. Volgens hem worstelt de gemeente nog altijd met de gevolgen van die beleidskeuze.
Volgens Martens stijgt het aantal kinderen in de gemeente dat hulp krijgt vanuit de jeugdzorg. “In 2022 ging het nog om één op de tien kinderen. Inmiddels is dat opgelopen tot bijna één op de acht", stelt Martens. Tegelijkertijd duiden de cijfers op een lichte afvlakking van de groei, al benadrukt hij dat die ontwikkeling nog verder onderzocht moet worden.
De toename in het gebruik van jeugdzorg zorgt voor financiële druk. Martens noemt de cao-stijgingen in de sector en de kosten van gespecialiseerde zorg als belangrijkste oorzaken. “Het topje van de zorg is flink duurder geworden. Dat zien we niet alleen hier, maar in heel veel gemeenten", aldus de fractievoorzitter.
Samenwerking moet kosten en regie verbeteren
Om grip te krijgen op de uitvoering en de kosten werkt Land van Cuijk samen met andere gemeenten in de regio. Die schaalvergroting moet efficiënter inkopen mogelijk maken en leidt volgens Martens tot besparingen. “Als we dit nog allemaal als afzonderlijke gemeenten hadden moeten organiseren, waren we veel duurder uit geweest.”
Toch plaatst hij ook kanttekeningen bij die ontwikkeling. “Eerst wordt de zorg naar gemeenten gebracht om dichter bij de mensen te staan. En nu moeten we het alsnog weer opschalen.” De oorspronkelijke bedoeling van het beleid – meer lokale regie – is daarmee deels losgelaten.
Oproep tot versterking van preventie en ondersteuning
Martens pleit nadrukkelijk voor extra inzet op preventie. Ouders zouden beter ondersteund moeten worden bij opvoedvragen, voordat er sprake is van complexe zorg. “Het lijkt alsof opvoeden vanzelf gaat, maar dat is niet zo,” zei hij. “Het is belangrijk dat ouders toegang hebben tot goede voorlichting en ondersteuning.”
Volgens Martens begint gelijke kansen creëren al op jonge leeftijd. Daarom is vroegsignalering in kinderdagverblijven en peuteropvang volgens hem essentieel. “Als je zaken ziet waar achterstanden ontstaan, kun je de meeste winst boeken door er vroeg bij te zijn.”
‘We onderschatten hoe groot deze taak is’
Martens is kritisch over de manier waarop het Rijk de jeugdzorgtaken overdroeg aan gemeenten. “Het voelt toch een beetje alsof we het over de schutting hebben gegooid.” De omvang en complexiteit van de taak werden volgens hem onderschat. Dat leidt er nog altijd toe dat gemeenten moeite hebben om het systeem goed te organiseren, zeker met de aanhoudende stijging van het aantal hulpvragen.
Hij pleit voor betere monitoring van de cijfers en meer inzicht in de onderliggende oorzaken van de stijgende zorgvraag. Alleen dan kan volgens hem echt werk worden gemaakt van passende, betaalbare jeugdzorg in de gemeente.
