Steenmarter kleine, slimme saboteur onder motorkap
GRAVE – In verschillende kernen van de gemeente Land van Cuijk klagen bewoners over overlast door steenmarters. Met name in Grave en Mill worden vernielde auto’s, verdwenen isolatiemateriaal en dode kippen gemeld. De steenmarter is wettelijk beschermd, wat het bestrijden van de schade complex maakt.
In Grave ontdekten verschillende bewoners dat onder hun motorkap isolatiemateriaal was aangevreten. Een van hen vond zelfs een ei bij de motor. In Mill werd een compleet kippenhok leeggehaald. Volgens bioloog Edo van Uchelen van de Marterstichting zijn warme schuilplekken zoals auto’s aantrekkelijk voor steenmarters.
“Na een rit blijft de motor warm. Dat maakt het voor een steenmarter een ideale plek om te rusten, zeker als de auto staat op de grens van twee territoria. Dan is de kans op binnendringen groter.”
De steenmarter, ongeveer zo groot als een huiskat, komt veel voor in dorpen en steden. Hij leeft ’s nachts en voedt zich onder meer met muizen, ratten en eieren. Van Uchelen: “Omdat er in woonkernen voldoende prooidieren zijn én veel beschutte plekken, gedijen steenmarters er goed.”
Wettelijke bescherming belemmert directe bestrijding
De dieren zijn in Nederland wettelijk beschermd. Ze mogen niet worden gedood, gevangen of verjaagd zonder vergunning. Zelfs het verstoren van hun verblijfplaats of het slopen van een schuur waarin een steenmarter huist, vereist toestemming van de overheid.
Dat betekent dat inwoners die schade ervaren, zijn aangewezen op alternatieve middelen. Sommigen gebruiken hondenhaar, lavendelblokjes of kippengaas. De effectiviteit daarvan verschilt volgens Van Uchelen per dier. “De ene steenmarter is gevoeliger voor geur of prikkels dan de ander. Bij sommige dieren werken deze middelen tijdelijk, maar er treedt vaak gewenning op.”
Elektronische afweer werkt het best
Volgens de Marterstichting is er één methode die wél structureel resultaat oplevert: elektrische afweer. Hierbij worden stroomplaatjes onder de motorkap geplaatst die kortdurende schokjes geven. Van Uchelen: “Daar wennen ze niet aan. Het schrikt af en blijft effectief, in tegenstelling tot geuren of fysieke barrières waar marters uiteindelijk doorheen breken.”
Diverse inwoners van Land van Cuijk bevestigen dat elektronische verjagers resultaat bieden. Voor ongeveer 75 euro lieten zij een apparaat installeren, dat sindsdien herhaling van schade voorkomt.
Natuurlijke functie van de marter
Ondanks de overlast benadrukt de Marterstichting het ecologisch belang van steenmarters. Ze zijn roofdieren die bijdragen aan het in balans houden van muizen- en rattenpopulaties. “Ze zijn stil, schuw en vaak onzichtbaar voor mensen. In veel gevallen veroorzaken ze geen overlast,” zegt Van Uchelen. “Sommige bewoners weten niet eens dat er een steenmarter op zolder zit.”
De stichting, waar onder meer verpleegkundige Monique Steennis en natuurexpert John Rozema bij betrokken zijn, pleit voor een zorgvuldige omgang met het dier. Marters verdienen volgens hen net zo goed bescherming als bijvoorbeeld de das en de otter.
Meer dieren na de zomer
Hoewel er het hele jaar meldingen van overlast kunnen zijn, neemt het aantal incidenten vaak toe na de zomer. Dan verlaten jonge steenmarters hun nest en gaan op zoek naar een eigen territorium. Dit kan leiden tot nieuwe vestigingen in dorpen waar voorheen geen steenmarters voorkwamen.
Voor inwoners van het Land van Cuijk blijft het daarmee zoeken naar een balans: het beschermen van de natuur en het voorkomen van schade aan eigendommen. De slimme en volhardende marter lijkt zich voorlopig weinig aan te trekken van menselijke tegenmaatregelen.
