Omwonenden vangen bot: varkenshouderij in Escharen mag luchtkanaal met luchtwasser plaatsen
ESCHAREN – Omwonenden van een varkenshouderij in Escharen hebben bot gevangen bij de Raad van State: het bedrijf mag een luchtkanaal met luchtwasser plaatsen bij één van haar stallen. Wel krijgen de omwonenden die de zaak aanspanden een vergoeding wegens de lange duur van de procedure.
De eigenaar van de varkenshouderij vroeg in juni 2020 een omgevingsvergunning aan voor een luchtkanaal met luchtwasser bij één van de stallen. Zo’n luchtwasser moet uitstoot van geur en ammoniak beperken. Het plan week af van het bestemmingsplan, maar het college van Land van Cuijk verleende in augustus 2020 toch toestemming. Omwonenden uit het dorp stapten toen naar de rechter omdat zij vonden dat de vergunning voor de installatie niet had mogen worden verleend. Zij voerden onder meer aan dat de stal zou worden vergroot en dat daarvoor een zogeheten stalderingsbewijs nodig is — een bewijs dat elders stallen worden gesloopt om uitbreiding te compenseren.
Fouten van de gemeente
De rechtbank Oost-Brabant oordeelde vervolgens dat de Gemeente Land van Cuijk fouten had gemaakt en gaf men de kans die te herstellen. De gemeente trok vervolgens het eerdere besluit in, verklaarde de bezwaren gegrond maar liet de vergunning zelf alsnog in stand met een aanvullende motivering én het benodigde stalderingsbewijs. In mei 2023 bevestigde de rechtbank dat de gemeente hiermee de fouten voldoende had hersteld.
Hoger beroep bij Raad van State
De omwonden gingen daarna in hoger beroep bij de Raad van State. Zij stelden daar opnieuw dat de luchtwasser en het luchtkanaal een uitbreiding vormen van het dierenverblijf, maar dat de beoordeling onvolledig zou zijn. De veehouder betoogde juist dat er helemaal geen stalderingsbewijs nodig zou zijn. De rechters besloten vervolgens dat de luchtwasser en het kanaal bij de stal horen, omdat ze constructief verbonden zijn en niet zelfstandig functioneren. Daardoor neemt de oppervlakte van het dierenverblijf toe, en is een stalderingsbewijs wél vereist. Het door de veehouder overgelegde bewijs voldoet volgens de Raad van State echter aan alle eisen. Daardoor blijft de verleende vergunning overeind. Ook andere bezwaren van de bewoners werden afgewezen. Volgens de Raad van State hoefde de gemeente het oorspronkelijke besluit uit 2020 niet volledig te herroepen, omdat het inhoudelijk in stand kon blijven na aanvulling.
Schadevergoeding voor trage procedure
Op één punt krijgen de inwoners wél gelijk: de procedure heeft te lang geduurd. Tussen het eerste bezwaar in september 2020 en de uitspraak in november 2025 verstreken ruim vijf jaar. Dat is volgens de Raad van State veertien maanden langer dan redelijk. Daarom kent men een schadevergoeding toe aan de bezwaarmakers.
