Indië-monument onthuld op kazerne in Grave: ‘Eindelijk erkenning’
LAND VAN CUIJK – Op het terrein van de voormalige Generaal de Bonskazerne in Grave is vrijdagavond een bijzonder monument onthuld ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de oorlog in voormalig Nederlands-Indië. Het kunstwerk, gemaakt door de Graafse kunstenaar Joshua Pennings, markeert een belangrijke mijlpaal voor de lokale Indische gemeenschap.
Grote betrokkenheid bij totstandkoming monument
Het Indië-monument is gerealiseerd door de Stichting Indië-Herdenking Grave, die zes jaar geleden werd opgericht met als doel jaarlijks een herdenking te organiseren en een blijvend eerbetoon in de vorm van een monument te plaatsen. De gemeente Land van Cuijk droeg 8000 euro bij aan de kosten, de resterende 13.000 euro werd ingezameld via donaties van inwoners en sponsoren.
De onthulling op vrijdagavond was emotioneel voor velen, onder wie initiatiefnemer Evy Boer-de Wit: “Het is een stukje erkenning. Eindelijk.”
Herinnering aan een vergeten geschiedenis
Het monument symboliseert de geschiedenis van de Indische gemeenschap, het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) en de oorlog in Nederlands-Indië. Hoewel kunstenaar Pennings zelf geen directe band heeft met dat verleden, verdiepte hij zich grondig in het onderwerp: “Ik wilde vooral het gevoel van mensen die moesten vertrekken vangen. Een mix tussen Nederland en Indië.” Voor de gemeenschap in Grave, waar na de onafhankelijkheid van Indonesië tientallen Indische KNIL-gezinnen een nieuw bestaan opbouwden, heeft het kunstwerk een diepere betekenis gekregen.
Verdriet werd lang verzwegen
Boer-de Wit en mede-stichtingslid Rick Joosten spraken tijdens de plechtigheid over het belang van het monument. “De mooie verhalen over Indië werden verteld, maar het verdriet werd niet besproken. Dat sijpelde onbewust door in onze opvoeding,” aldus Joosten. Boer-de Wit herkende dat: “Onze ouders wilden ons niet belasten. Wat zij hadden meegemaakt, bleef stil. Dit monument geeft ruimte om dat stilzwijgen te doorbreken.”
Een plek voor gedeelde verhalen
Tijdens de bijeenkomst waren ook vertegenwoordigers van het Nationaal Comité 4 en 5 mei aanwezig, waaronder Frank Marcus en Nienke Majoor. Burgemeester Marieke Moorman van Land van Cuijk benadrukte de waarde van het monument voor de gemeenschap: “Het zegt: uw geschiedenis is onze geschiedenis. Dit is nu een plek waar verhalen gedeeld en herinneringen gekoesterd kunnen worden.
Volgens Moorman is het belangrijk dat ook volgende generaties begrijpen waarom er vroeger vaak werd gezwegen, en welke verhalen daarachter schuilgingen.
Vaste plek op historische locatie
Het monument is voorlopig mobiel, maar krijgt binnenkort een vaste plek op de voormalige kazerne. Die locatie is niet toevallig gekozen; de kazerne heeft historische betekenis voor de Graafse Indische gemeenschap. Jaarlijks zal op of rond 15 augustus, de dag van de Japanse capitulatie in 1945, een herdenking plaatsvinden bij het monument. Generaal-majoor b.d. en voormalige Plaatsvervangend Commandant Landstrijdkrachten Marc van Uhm gaf context bij de locatie van het Indië-monument in Grave. De voormalige Generaal de Bonskazerne heeft een rijke militaire geschiedenis, onder andere als opleidingsplek voor KNIL-militairen. Na de oorlog vestigden veel Indische gezinnen zich in Grave, wat de plek extra betekenis geeft. Het Regiment Van Heuts, dat de traditie van het KNIL voortzet, flankeert vandaag het monument in historisch tenue. Zo verbindt het monument verleden en heden op een symbolische plek.
Herdenken met erkenning
Volgens het Nationaal Comité is het positief dat op steeds meer plekken in Nederland lokale herdenkingen plaatsvinden. “Herdenken zonder erkenning is leeg", zei Majoor. “Dit monument zegt: jullie verhaal doet ertoe.” Grave voegt zich met dit monument bij de ruim zestig Nederlandse plaatsen waar structureel wordt stilgestaan bij de Indische geschiedenis.
