Brabant meet uitstoot veehouderijen voortaan realtime
DEN BOSCH – Bij 33 veehouderijen in Noord-Brabant zijn sensoren geplaatst die een jaar lang realtime de uitstoot van ammoniak en methaan meten. De provincie wil daarmee de vergunningverlening weer op gang brengen door inzicht te geven in de werkelijke emissies per stal.
De sensoren registreren continu de uitstoot bij vijf diercategorieën: melkvee, vleesvarkens, pluimvee, vleeskalveren en melkgeiten. De provincie onderzoekt of doelvoorschriften – waarbij wordt gestuurd op maximale uitstoot in plaats van technieken – juridisch en praktisch toepasbaar zijn. Voor betrouwbare handhaving is inzicht in de feitelijke emissies noodzakelijk.
Pilot levert data én ervaring op
De proef loopt tot eind 2026. Het meten gedurende een volledig kalenderjaar is nodig omdat vergunningen doorgaans gebaseerd zijn op een gemiddelde emissie per dierplaats per jaar. Seizoensinvloeden spelen hierbij een belangrijke rol. Daarnaast biedt het project kennis over de betrouwbaarheid en toepasbaarheid van sensortechnologie in de praktijk.
Het meten vindt plaats volgens het landelijke protocol, dat door Brabant is vertaald naar een concreet stappenplan: het Brabants Meetvoorschrift. Vooraf is per locatie beoordeeld of metingen technisch mogelijk zijn. Daarna zijn individuele meetplannen opgesteld en is apparatuur geïnstalleerd en gekalibreerd. Tekort aan technisch personeel en apparatuur zorgde voor vertraging.
Meer vrijheid voor ondernemers
Volgens gedeputeerde Marc Oudenhoven maakt de nieuwe aanpak het mogelijk dat ondernemers zelf bepalen hoe zij aan de uitstootnormen voldoen. “Zolang de uitstoot binnen de vergunde grenzen blijft, bepaal je als veehouder zelf welke maatregelen je neemt,” aldus Oudenhoven. “Dat geeft ruimte voor maatwerk.”
Melkveehouder Richard Schouten is een van de deelnemers. Hij bouwde in 2019 een nieuwe stal en voerde de afgelopen jaren al maatregelen door om de uitstoot te beperken. “Meten geeft inzicht in wat werkt,” stelt hij.
Voorbeeld voor agrarisch Land van Cuijk
Voor agrarisch georiënteerde gemeenten als Land van Cuijk, met een groot aantal veehouderijen en lopende vergunningstrajecten, kan de Brabantse proef als voorbeeld dienen. De inzet op realtime meten kan ook hier perspectief bieden om vergunningverlening los te trekken en boeren handelingsruimte te geven, mits meetbare uitstoot centraal komt te staan in plaats van vaste techniekvoorschriften.
Landelijke financiering, Brabants initiatief
De pilot wordt gefinancierd uit een specifieke uitkering van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Brabant ontving hiervoor eerder al een voorschot uit het Nationaal Programma Landelijk Gebied. De provincie betrekt ook de Brabantse Omgevingsdiensten actief bij het project via bedrijfsbezoeken en kennisdeelsessies.
Volgens Oudenhoven is realtime meten “de toekomst voor emissiebeleid”: het combineert flexibiliteit voor de ondernemer met controleerbaarheid voor de overheid.
