Land van Cuijk zet stappen naar klimaatbestendigheid, maar resultaten blijven deels toekomstmuziek
LAND VAN CUIJK – De gemeente Land van Cuijk presenteerde onlangs in haar jaarrapportage 2024 de vorderingen richting een klimaatbestendige leefomgeving. De rapportage toont uiteenlopende projecten, variërend van vergroening van schoolpleinen tot subsidies voor groene daken. Hoewel de ambities groot zijn en de eerste resultaten zichtbaar worden, blijkt uit de plannen dat veel initiatieven nog in ontwikkeling zijn en structurele borging onzeker is.
Groene initiatieven in volle gang
In het Land van Cuijk wordt al sinds 2014 gewerkt aan klimaatadaptatie. De jaarrapportage 2024 laat zien dat deze inspanningen zich inmiddels vertalen naar concrete projecten. Zo werd in Boxmeer een ruimtelijke visie ontwikkeld voor robuuste klimaatadaptieve groenstructuren. De wijk Bakelgeert-Noord krijgt een nieuwe inrichting waarin vergroening en wateropvang centraal staan. Daarnaast heeft de gemeente een subsidie in het leven geroepen om inwoners te stimuleren hun daken te vergroenen. In het eerste jaar zijn vijftien particuliere daken vergroend, goed voor 423 vierkante meter extra groen dakoppervlak.
Ook op het gebied van educatie en bewustwording werden stappen gezet. Basisscholen konden deelnemen aan de zogeheten 'boomestafette', waarbij leerlingen zelf bomen planten. Verder is de ‘klimaat-rap’ geïntroduceerd op basisscholen, een combinatie van educatie en muziek om kinderen te betrekken bij klimaatverandering.
De lat ligt hoog, maar realisatie vraagt meer tijd
Hoewel de gemeente inzet op brede vergroening, blijkt uit het rapport dat niet alle ambities binnen afzienbare tijd gehaald zullen worden. Een belangrijk streven is het voldoen aan de 3-30-300 regel: minimaal drie bomen zichtbaar vanuit elke woning, dertig procent boomkroonbedekking in woonwijken en binnen driehonderd meter een koele plek bereikbaar. De rapportage erkent dat deze norm op dit moment in Boxmeer niet wordt gehaald. Het realiseren van deze doelstelling vraagt ingrijpende aanpassingen zoals het verminderen van parkeerplaatsen, herzien van kabel- en leidingstructuren en het aanpassen van het mobiliteitsplan.
Antoinette Maas, wethouder Duurzaamheid, Natuur en Mobiliteit, noemt in het voorwoord van de rapportage het belang van een klimaatbestendige leefomgeving voor huidige en toekomstige generaties. Toch blijft onduidelijk hoe en wanneer structurele obstakels, zoals beperkte ruimte in bestaande wijken, daadwerkelijk worden opgelost.
Subsidies drijven veel projecten
Een opvallend element in de jaarrapportage is de afhankelijkheid van externe subsidies. Via de Impulsgelden van het Rijk ontving Land van Cuijk 1,25 miljoen euro, waarmee onder meer het Weijerpark in Boxmeer, het centrum van Haps en de Dorpsstraat in Beugen zijn aangepakt. Daarnaast worden projecten mogelijk gemaakt met bijdragen van bijvoorbeeld de Rabobank.
De vraag rijst in hoeverre deze initiatieven structureel kunnen worden voortgezet als de externe financieringsbronnen opdrogen. Structurele inbedding binnen het reguliere gemeentelijke beleid lijkt nog niet overal gerealiseerd.
Nog veel in onderzoeksfase
Veel aangekondigde projecten bevinden zich nog in een onderzoeks- of voorbereidingsfase. Zo wordt er gewerkt aan beleid voor koelteplekken, waarbij pas in 2025 duidelijk moet zijn waar en hoe deze plekken gerealiseerd worden. Ook de Waterfabriek, een plan om gezuiverd rioolwater regionaal her te gebruiken, verkeert nog in de verkenningsfase. De gemeente onderzoekt momenteel samen met partners de haalbaarheid, maar concrete implementatieplannen ontbreken voorlopig.
De wens om hitteproblematiek integraal aan te pakken leidde in 2024 tot de organisatie van een kennissessie over hittestress. Tijdens deze sessie werd duidelijk dat samenwerking tussen verschillende domeinen noodzakelijk is. Tegelijkertijd toont het verslag dat de ontwikkeling van een integraal hitteplan nog in de kinderschoenen staat.
Communicatie en betrokkenheid inwoners
In de jaarrapportage wordt veel aandacht besteed aan communicatie met inwoners. Tijdens de Nationale Klimaatweek werden diverse activiteiten georganiseerd, zoals filmavonden, fietstochten en prijsvragen. Hoewel de gemeente positieve reacties meldt, ontbreken cijfers over het daadwerkelijke bereik en de effectiviteit van deze initiatieven.
Het rapport vermeldt dat inwoners enthousiast betrokken waren, maar geeft geen inzicht in de mate waarin het gedrag daadwerkelijk is veranderd. Dit maakt het lastig om de impact van deze bewustwordingscampagnes op de lange termijn te beoordelen.
Vervolgstappen nodig voor duurzame verankering
De jaarrapportage 2024 van de gemeente Land van Cuijk laat zien dat er serieuze stappen worden gezet richting een klimaatbestendige toekomst. Er zijn initiatieven opgestart, subsidies toegekend en bewoners betrokken. Tegelijkertijd is duidelijk dat veel ambities nog vragen om verdere uitwerking, structurele financiering en aanpassing van bestaande ruimtelijke structuren.
De komende jaren zal moeten blijken of het Land van Cuijk in staat is om deze projecten ook zonder incidentele subsidies en met blijvende steun van bewoners en partners tot een succes te maken. Voor nu geldt dat de fundamenten gelegd zijn, maar dat de echte structurele effecten nog gerealiseerd moeten worden.
