Gemeente start pilot om woningisolatie te versnellen ondanks beschermde diersoorten
LAND VAN CUIJK – De gemeente Land van Cuijk gaat sneller aan de slag met woningisolatie, ondanks de aanwezigheid van beschermde diersoorten zoals vleermuizen, gierzwaluwen en huismussen. Omdat wettelijk ecologisch onderzoek verplicht is voordat huizen geïsoleerd mogen worden, en dit onderzoek pas in 2028 volledig is afgerond, start de gemeente een isolatiepilot in dorpen waar het onderzoek al wél is uitgevoerd.
In veel woningen in de gemeente leven zogenoemde ‘gebouwbewonende’ diersoorten. Deze zijn wettelijk beschermd, wat betekent dat ze bij isolatie niet verstoord of verjaagd mogen worden. Om aan deze regels te voldoen, moet normaal gesproken voor elke woning een ecologisch onderzoek worden uitgevoerd en een speciale omgevingsvergunning worden aangevraagd. Dit kost bewoners tussen de 5.000 en 12.000 euro, wat vaak meer is dan het isoleren zelf kost. Om inwoners deze kosten te besparen, laat de gemeente een uitgebreid ecologisch onderzoek per dorpskern uitvoeren dat moet uitmonden in één vergunning voor de hele gemeente. Daarmee kunnen bewoners straks vergunningsvrij isoleren, zonder dat individueel onderzoek noodzakelijk is. Dat is echter pas in 2028 zo ver. Tot die tijd mogen vanuit de landelijke regels slechts 1000 woningen geïsoleerd worden. Dat vindt de gemeente veel te weinig om de haar klimaatdoelen te halen. Daarvoor moeten vóór 2030 ruim 5400 woningen worden geïsoleerd, en wil de gemeente in 2045 volledig klimaatneutraal zijn. Het college noemt dit tempo onhaalbaar zonder ingrijpen.
Pilot moet vertraging opvangen
Om het probleem voor de komende jaren het hoofd te bieden, start de gemeente nu met een pilot in zes dorpen waar het eerdergenoemde ecologisch onderzoek al is afgerond. Daar wordt vooruitlopend op de vergunning al gestart met woningisolatie, volgens dezelfde regels die vanaf 2028 gaan gelden. Dat betekent dus isoleren zonder formele vergunning. Dat gebeurt wel op natuurvriendelijke wijze, waarbij huizen worden geïsoleerd zonder diersoorten te verstoren. Verblijfplaatsen die verdwijnen worden gecompenseerd met vier nieuwe nest- of kraamkasten per plek. Een ecoloog houdt toezicht en begeleidt het proces om verstoring te voorkomen. Zodra in een nieuwe dorpskern het ecologisch onderzoek is afgerond, kan daar ook met isoleren worden gestart.
Meerdere belangen
Naast het anders niet kunnen halen van de klimaatdoelen, zijn er meer factoren die voor de gemeente een rol spelen. Het Rijk stelt tot uiterlijk 2028 geld beschikbaar via het Nationaal Isolatieprogramma. Als de gemeente tot 2028 moet wachten, is er onvoldoende tijd om dit geld effectief te benutten. Daarnaast merkt men dat door stijgende energieprijzen steeds meer inwoners in energiearmoede raken, terwijl veel huizen slecht geïsoleerd zijn.
Juridisch risico
Er kleeft wel een juridisch risico aan de pilot, want formeel mag er nog niet geïsoleerd worden zonder vergunning. Toch verwacht de gemeente dat dit geen probleem oplevert, omdat men zich volledig aan de toekomstige regels houdt, natuurbescherming vooropstelt en er open over communiceert met de provincie. Sommige andere provincies, zoals Utrecht, Gelderland en Friesland, hanteren al een vergelijkbare regeling waarbij beperkt gestart mag worden met isoleren tijdens lopend onderzoek. De voorwaarden die de provincie Noord-Brabant hiervoor stelt, zijn volgens de Gemeente Land van Cuijk onhaalbaar.
